Młody Technik cz. II

Dział, w którym zebraliśmy wiedzę, która może odpowiedzieć na większość twoich pytań.
ODPOWIEDZ
dary1
Posty: 263
Rejestracja: 05 gru 2004, 21:42
19
Lokalizacja: WoÂłkowyja

Młody Technik cz. II

Post autor: dary1 »

Bonsai
Część II

W poprzednim numerze pisaliśmy o kryteriach doboru dzikiej siewki i o podstawowych zasadach rozpoczęcia hodowli drzewek z nasion. Pora na
bonsai z sadzonki
bowiem ta metoda reprodukcji jest znacznie szybsza od hodowli z nasion. Sadzonka w zasadzie może pochodzić z gałęzi, liści lub korzenia, ale nas najbardziej interesują sadzonki z gałęzi. Zasady obcinania pędów są takie same jak dla drzew pełnowymiarowych. Jeśli drzewko ma zdrewniałe łodyżki gałązkę należy obciąć tuż przy pniu, tak aby powstała podstawa ze starszego drewna. Powstała w ten sposób większa powierzchnia pozwala pędowi łatwiej się ukorzenić (rys. 1). Inny sposób to obcięcie gałązki sekatorem dokładnie pod kolankiem.
Miękkie pędy można ścinać już wiosną, ale większość bonsai rośnie z sadzonek z twardego, dojrzałego drzewa, ścinanych jesienią lub nawet zimą. Szybkość ukorzeniania się sadzonek zależy od gatunku drzewa i warunków klimatycznych. Najłatwiejsze do hodowli z sadzonek są wierzby, nadają się także do tego celu: wiąz Zelkova (brzostownica) i jałowiec. Modrzewie, buki i graby lepiej rosną z nasion, ale irga, bluszcz i kwitnące krzewy np. lawenda mogą być hodowane z pędów. Sadzonki drzew iglastych są trudniejsze do ukorzenienia, wymagają . hormonalnej i cieplarnianych warunków. Większość ogrodników obawia się zwłaszcza hodowania sosen tą metodą, Te sadzonki sosen, które się przyjmują są pozyskiwane w następujący sposób: łamie się gałązkę i pozostawia odłączoną na kilka dni, co sprawia, że pozbawiony żywicy pęd ma większą szansę na ukorzenienie.
Większość sadzonek powinna być sadzona od razu, najlepiej w piasku ogrodniczym. Otwór należy wykonać sadzakiem i pozbawioną dolnych liści sadzonkę zagłębić na ok. 1/3 jej długości. Ziemię trzeba mocno ubić i posadzony pęd podlać.
Sadzonki miękkodrzewne trzeba trzymać w warunkach cieplarnianych. Idealna do tego celu jest szklarnia, w domu można osiągnąć zbliżone warunki okręcając nadmuchaną torbę foliową wokół drzewka. Sadzonki z drzewa starszego należy przechowywać na zewnątrz, w półcieniu.
Po rozwinięciu się korzeni należy sadzonkę bezzwłocznie przesadzić do bardziej pożywnego środowiska. Wtedy również przychodzi pora na rozpoczęcie pierwszych zabiegów korekcyjnych.
Załączniki
Rys.1. Dwa sposoby obcinania pĂŞdĂłw na sadzonkĂŞ
Rys.1. Dwa sposoby obcinania pĂŞdĂłw na sadzonkĂŞ
Obcinanie pĂŞdu.jpg (4.75 KiB) Przejrzano 13701 razy
Darek Rychlicki
dary1
Posty: 263
Rejestracja: 05 gru 2004, 21:42
19
Lokalizacja: WoÂłkowyja

Post autor: dary1 »

Narzędzia
Większość zabiegów niezbędnych przy hodowli bonsai należy do rutynowych działań ogrodniczych, toteż i narzędzia mają swoje ogrodnicze odpowiedniki. Najlepsze są rzecz jasna oryginalne narzędzia japońskie, raczej dla polskich hodowców niedostępne i z racji odległych Ľródeł zaopatrzenia, i z powodów ekonomicznych. Na szczęście większość niezbędnego wyposażenia można zastąpić krajowymi odpowiednikami. Spójrzmy na rysunek 2, przedstawia on narzędzia najbardziej przydatne do hodowli bonsai.
Są to: dwie pary nożyc (dłuższe do delikatnej pracy nad liśćmi i gałązkami, krótsze do cięcia korzeni), sekator, obcinacze do drutu i gałęzi, rydel ogrodniczy, narzędzie jinning, miotełka, pałeczka, łopatka, grabki o kształcie widelca, zakończone małą łopatką. Z tego zestawu właściwie tylko obcinacz gałęzi jest trudny do zastąpienia,, bo oryginalny daje wklęsłe cięcie. Narzędzie jinning to rodzaj małych cążek, które są pomocne w usuwaniu kory, co wywołuje, pożądany zwłaszcza u starszych okazów, efekt uschniętego drewna, ale to już wyższa szkoła jazdy i początkujący mogą sobie zdobywanie tego narzędzia darować. Drewnianą pałeczką sprawdza się przy . dĽgnięć, czy przy przesadzaniu ziemia wchodzi między korzenie drzewka. Do niezbędnego wyposażenia należy też zaliczyć rozpylacz do wody (krajowe produkuje rzemiosło), siatkę do przesiewania ziemi i ochrony otworów drenażowych, a także arkusz folii, motek sznurka, które, jak już wiemy, są niezbędne przy przenoszeniu dzikich siewek.
Zasady przechowywania i konserwacji narzędzi są takie, jakie obowiązują w całym ogrodnictwie - po użyciu trzeba je wyczyścić i przechowywać w suchym miejscu.
Wiemy już czym się posługiwać przy pielęgnacji drzewek. A w czym je hodować?
Załączniki
Rys. 2.
Rys. 2.
narzĂŞdzia.jpg (9.7 KiB) Przejrzano 13698 razy
Darek Rychlicki
dary1
Posty: 263
Rejestracja: 05 gru 2004, 21:42
19
Lokalizacja: WoÂłkowyja

Post autor: dary1 »

Naczynia ceramiczne
Należy pamiętać, że w hodowli bonsai doniczka jest integralną częścią kompozycji. Liczy się typ naczynia, jego rozmiar, kształt i kolor. Są pewne zasady doboru pojemnika do drzewka, przy czym istotne są tu rozmiary dojrzałego bonsai. Generalnie rzecz biorąc głębokość doniczki powinna być równa średnicy pnia dojrzałego bonsai, a szerokość prostokątnego pojemnika powinna być czterokrotnie większa (właściwe proporcje całej kompozycji na rys. 3). Jeszcze raz podkreślam, że zasady te obowiązują dla dorosłych drzew i nie mogą być stosowane do młodych drzewek, bo na tym etapie efekt wizualny nie jest najważniejszy. Doniczka musi przede wszystkim
zapewnić odpowiednie warunki dla zdrowego wzrostu drzewka, a więc na każdym etapie hodowli trzeba stosować odpowiednie naczynia. Młode drzewka z małą koroną i odpowiednio małymi korzeniami potrzebują małych, płytkich pojemników, większe - większych z powodu budowanego systemu korzeniowego.
Doniczki mogą mieć różne kształty: od okrągłych, płaskich tac, poprzez miseczki okrągłe lub sześciokątne do prostokątnych pojemników o różnych wysokościach. Są zwykle niepowlekane w kolorze stłumionego brązu, zieleni, szarości. Oryginalne japońskie naczyńka bywają w zgaszonych zieleniach, czerwieniach i brudnym kolorze niebieskim. Są czasem powlekane z zewnątrz, ale nigdy na powierzchni wewnętrznej lub na dnie doniczki. Jasne kolory, kremowy, biały są bardzo rzadkie. Dobre naczynie powinno być tak skonstruowane, żeby zapewniało dobry odpływ wody, toteż może mieć nawet kilka otworów drenażowych.
Drzewa iglaste lepiej wyglądają w niepowlekanych, ciemnobrązowych lub szarozielonych doniczkach. Liściaste z barwnymi liśćmi dają lepszy efekt w naczyniu o kolorze zgaszonej czerwieni, zieleni lub niebieskim. Pojemniczki dla maleńkich mame bonsai są maciupeńkie i w tonacji prawie się nie odróżniają od drzewka. Rzadko stosuje się zdobione doniczki, chociaż czasem takie naczynie bardzo dobrze się komponuje wtedy, gdy kolor zdobień dobrany jest do barwy kwiatów drzewka.
Jeśli już wybierzemy doniczkę dla naszego okazu, należy ją odpowiednio przygotować na jego przyjęcie, zakładając oczywiście, że drzewko jest w odpowiednio dobrej formie do takiej przeprowadzki. Otwory drenażowe zabezpieczamy kawałkami plastikowej siatki, a na dnie tworzymy ze żwiru warstwę drenażową (rys. 5). Dobór ziemi zależy od gatunku drzewka, toteż początkującym zalecam w tym względzie lekturę poradników ogrodniczych. Hodowcy miejscy mogą odpowiednią mieszankę kupić, inni po przyniesieniu ziemi z ogrodu muszą sprawdzić jej kwasowość. Ziemia powinna być np. alkaliczna, z dużą zawartością wapnia dla większości drzew iglastych, kaliny, bzu i ostrokrzewu lub z dodatkiem torfu np. dla rododendronów i azalii. Proporcje w mieszance ustalamy w zależności od typu drzewa. Powinna się ona składać z iłu, kompostu, piasku i torfu. Nie należy dodawać próchnicy w celu użyĽnienia, bo Ľle wpływa na delikatne korzenie i uaktywnia szkodniki. Zawsze należy dodać trochę więcej piasku, bo pojemnik odwadnia się wolniej niż w naturze. Przed ułożeniem ziemi w doniczce należy ją wy sterylizować. Najlepiej po prostu wyprażyć ją w szczelnej puszce w piekarniku, czasami ogrodnicy radzą przelewać wrzątkiem, ale taki zabieg daje krótkotrwały efekt. Istotna jest również konsystencja ziemi, nie musi to być pył, ale nie powinna zbrylać się toteż zwykle należy ją przesiać. Ziemię sypiemy na warstwę żwiru, tak aby tworzyła mały kopczyk, można ją pokryć warstewką bardziej odżywczą i posypać wysuszonym mchem, który w miarę podlewania zacznie rosnąć i uformuje sprężystą powierzchnię.
Reguły sztuki zabraniają sadzić drzewka środku doniczki, należy oznaczyć środek umiejscowić bonsai w jednej z ćwiartek (tak jak zaznaczono na rys. 4)
Operacji przesadzania należy poświęcić uwagi, bo od jej właściwego przeproszenia zależy w dużej mierze przyszłość drzewka. Pamiętajmy, że w długotrwałej hodowli bonsai jest to jeden z podstawowych, wielokrotnie wykonywanych zabiegów ogrodniczych. Usuwając drzewko ze starego pojemnika nie należy go ciągnąć za pień, tylko doniczkę odwrócić i delikatnie opukując wyjąć razem z ziemią. Następnie starannie wygrabiamy zewnętrzne korzenie za pomocą grabek, tak aby otrzymać mniejszy kłąb ze zwieszającymi się korzeniami. Redukując system korzeniowy obcinamy zbędne korzenie ostrymi nożycami, ale nie więcej niż o 1/3 ich długości. Tak przygotowane drzewko umieszczamy w otworze na odpowiedniej wysokości, ziemię wpychamy między korzenie za pomocą pałeczki, a nie palców. Ugniatamy powierzchnię rydlem, pamiętając o kształcie kopczyka. Dobrze posadzone drzewko powinno stać, wyższe okazy można wiązać zanim się nie ukorzenią.
Podlewanie...
…jest w przypadku bonsai sztuką empiryczną. Nie należy podlewać mało i często, tylko wtedy, kiedy drzewko tego naprawdę potrzebuje. Trzeba po prostu obserwować i drzewko i ziemię, podnosić pojemnik i ,,na wagę” oceniać ubytek wody. Latem zwykle podlewamy raz dziennie, zimą 1 - 2 razy tygodniowo, częstotliwość zależy od pogody i drzewka. Drzewa liściaste w lecie potrzebują więcej wody od iglastych, zimą odwrotnie, zawsze trzeba uwzględniać wpływ pogody i pamiętać, że wiatr może osuszać równie dobrze jak słońce.
Pora podlewania zależy od pory roku. W lecie podlewamy rano lub wieczorem, chodzi o to, żeby nie podlewać na słońcu. Zimą z kolei nie należy podlewać rano, kiedy ziemia jest zmarznięta, tylko raczej w południe. Używam terminu podlewanie, ale w hodowli bonsai nie lejemy wody na powierzchnię ziemi, tylko albo doniczkę zanurzamy w wodzie aż po brzegi (np. po przesadzeniu lub kiedy chcemy wyługować nawóz), albo zraszamy liście i ziemię rozpylaczem. Najlepiej używać wody deszczowej, gdy zmuszeni jesteśmy korzystać z wody miejskiej nigdy nie bierzemy jej prosto z kranu, tylko odczekujemy, aby chlor się zdesorbował. Temperatura wody powinna być dostosowana do tej, w jakiej przebywa drzewko w porze podlewania, szoki temperaturowe nie są zdrowe.
Cały czas jednak trzeba pamiętać o tym, że każde drzewko jest indywidualnym okazem i ma swoje gatunkowe upodobania. Im wcześniej się do nich dostosujemy, tym większą mamy szansę na wyhodowanie zdrowego bonsai. O tym jak się do właściwej hodowli zabrać napiszemy w kolejnym odcinku.
Na podstawie Ľródeł
angielskich opracowała
Anna KniaĽ

Wersję Word (wraz ze zdjęciami) można pobrać:
http://wolkowyja.fm.interia.pl/bonsai2.doc
Załączniki
Rys.3. Takie powinny byĂŚ idealne proporcje miĂŞdzy dojrzaÂłym drzewkiem, a jego pojemnikiem.
Rys.3. Takie powinny byĂŚ idealne proporcje miĂŞdzy dojrzaÂłym drzewkiem, a jego pojemnikiem.
proporcje.jpg (12.86 KiB) Przejrzano 13700 razy
Rys. 5. Tak naleÂży przygotowaĂŚ pojemnik przed posadzeniem drzewka: 1 - siatka plastikowa, 2 - warstwa Âżwiru 3 - podstawowa mieszanka ziemi, 4 - warstwa ziemi Âżyznej, 5 - mech
Rys. 5. Tak naleÂży przygotowaĂŚ pojemnik przed posadzeniem drzewka: 1 - siatka plastikowa, 2 - warstwa Âżwiru 3 - podstawowa mieszanka ziemi, 4 - warstwa ziemi Âżyznej, 5 - mech
przygotowanie pojemnika.jpg (18.69 KiB) Przejrzano 13710 razy
rys 4.jpg
rys 4.jpg (7.32 KiB) Przejrzano 13695 razy
Darek Rychlicki
ODPOWIEDZ